KAHVE TADIM SANATI
Kahveyi ağır ağır içmek, aroma ve asiditeden gövde ve tada uzanan gerçek bir içim keyfi yaşamanıza olanak verir. İşte kahve tadım sanatının inceliklerine dair birkaç ipucu.
LEZZETİN DERİNLİKLERİ Tadım sanatı
En son ne zaman durup fincanınızdaki kahvenin tadını tam olarak çıkarmak için birkaç dakikanızı ayırdınız?
Kahvenizin karakteristik özelliklerine yoğunlaştığınızda duyusal deneyimlerden oluşan zengin bir dünyayla karşılaşırsınız.
Kahvenin lezzetini etkileyen pek çok değişken vardır: nerede yetiştiği, ne türden olduğu, nasıl yetiştirildiği, çekirdeğin meyveden nasıl ayrıldığı, nasıl karıştırıldığı, nasıl kavrulduğu ve nasıl demlendiği gibi. Bunlar sadece bir kısmı.
Kahve tadımını nasıl mı yapacaksınız? Birlikte tadın sahip olduğu farklı boyutları keşfedelim. Şurası kesin: Tat anlayışınızı derinleştirmek getirisi bol bir yolculuktur.
DÖRT ADIM
Kahvenizin tadının tüm katmanlarını merak ediyorsanız şu dört önemli adımı öğrenmeniz faydalı olacaktır: koklama, içim, tanımlama, tarif etme.
Her şeyin başı koklamadır. Kahvenizi tatmadan önce muhakkak koklayın. İyice içinize çekin. Damağınız yalnızca beş tadı birbirinden ayırabilir: tatlı, tuzlu, acı, ekşi ve umami. Buna karşın burnunuz bir trilyon aromanın arasındaki farkları seçebilir.
Şimdi kahvenizi içebilirsiniz. Kahvenizi iyice höpürdeterek yudumlayın. Höpürtü konusunda çekingen olmayın. Bu sayede kahve dilinize ve damağınıza dağılacak, siz de sakladığı tüm ince tatları alabileceksiniz.
Sırada tanımlama var. Kahvenin ağzınızda bıraktığı hisse yoğunlaşın. Ağırlığı ve yoğunluğu nasıl? Kahvenin tatlarını dilinizin hangi bölgesinde alıyorsunuz?
Son ve en önemli olarak, tarif etme. Tadım deneyiminizi anlatmak için hangi sözcükleri seçerdiniz? Kahvenin aromasını, tatlarını, ağzınızda bıraktığı hissi düşünün. Diliniz çok fazla asidite mi tespit etti? Hangi tatlarla kıyaslayabilirsiniz?
KAHVE TADIMININ İNCELİKLERİ
Kahvenizi tadarken nelere bakmalısınız? Tanımlama yapmak için her yudumda dört özellikten biri üzerine yoğunlaşın: aroma, asidite, gövde ve tat. Sizin de keşfedeceğiniz gibi, bu özellikler "bir kahvenin profili"ni tam olarak ortaya koyar.
Bir tat profili nasıl ifade edilir? Doğrudan Starbucks uzmanlarının ifadelerinden örnek verelim: "Zengin kakao ve kavrulmuş fındık notalarıyla yuvarlak gövdeli, yumuşak içimli." İşte iyi bir tanımlama daha: "Taze bitki ve damakta kalan baharat notalarıyla topraksı ve bol katmanlı."
Kişisel kahve deneyimlerinizden yola çıkarak size has tadım ifadeleri geliştirmeye başlayabilirsiniz. Tek gereken, biraz pratik yapmak. Öğrenmeye başlamanın iyi bir yolu, bir Starbucks® kahvesinin ambalajında yazan tadım notlarını okumak ve kahvenizi içerken bu tatları bulmaya çalışmaktır.
KAHVE AROMASI
Aroma, bir şeyin nasıl koktuğudur. Burnunuz bir trilyon farklı aroma alabilir. Kahveyi koklayıp aromasını tarif etmek, öğrenmeye başlamanın en sağlam yoludur. Bir nebze çikolata, bol katmanlı fındık veya inceden sıcak baharatların aromalarını koklayabilirsiniz.
Bir kahvenin kokusunu yanlış tarif etmek diye bir şey yoktur. Sizin aldığınız koku profili, bir başkasınınkinden farklı olabilir.
MERAKLISINA
Burnunuz bir trilyon farklı aroma alabilir.
KAHVENİN ASİDİTESİ
Asidite, dilinizin yanları ve ucuyla algıladığınız histir. Kahve tadımı ve tarifinde bahsedilen asiditenin pH içeriğiyle alakası yoktur. Burada kastedilen, dilinizde oluşan keskin histir.
Kahve severler, asiditeden neden hoşlanıldığı konusunda bazen kafa karışıklığı yaşıyor. Asidite, sevdiğiniz yüksek kaliteli kahvelerin bazılarında bulabileceğiniz bir histir.
Asidite denince kahvenin ağzınızda bıraktığı hissi düşünün. Basit bir benzetmeden gidelim: Düşük asiditeye sahip kahveler, muz ve yulaf ezmesine benzer; dilinizde yuvarlak ve pürüzsüz bir his yaratır. Yüksek asiditeli kahvelerse, portakal ve limon gibi, dilinizde yoğun ve canlı bir his bırakır.
KAHVENİN GÖVDESİ
Gövde, yudumladığınız kahvenin dilinizde yarattığı ağırlık veya yoğunluk hissidir. Bu, daha önce üzerinde hiç düşünmediğiniz bir özellik olabilir.
Gövde kavramını daha anlaşılır yapacak bir örnek verelim: Hafif gövdeli kahve yağsız süt gibidir, dilinize dokulu ve ağır gelmez. Tam yağlı sütü andıran tam gövdeli kahveyse ağırdır. Bıraktığı kremamsı ve yoğun his, dilin üzerinde bir süre kalır.
TADIM ZAMANI
Kendinize bir fincan kahve hazırladığınızda onu yudumlamak, değerlendirmek ve tadını gerçekten farketmek için vakit ayırın.
NARENCİYE ZİYAFETİ
Notaları turunçgillere benzeyen kahve dilinizde portakal ve limon gibi yoğun, canlı bir his yaratır.
KARIŞTIRIN
Aynı kahveyi iki farklı yöntemle demleyin ve aralarındaki farkını görün.
KAHVENİN LEZZETİ
Lezzet, kahvenin nasıl bir tat verdiğiyle ilgilidir. İlk başta bunu sözcüklere dökmek zor gelebilir. Kahvenin tadını tarif ederken basit olandan başlayın.
Kahveniz çikolata veya karamel gibi tatlı bir lezzet veriyor olabilir. Belki de kiraz veya ahududu gibi daha canlı ve daha meyvemsidir. Limon, greyfurt hatta şaraba benzer ekşimsi tatlar da verebilir. Ya da fındık veya vanilyaya benzeyen bir lezzeti vardır.
KAHVELERİ KIYASLAMAK
Kahve tadımının temeli, kıyaslama ve zıt yanları bulmaktır. Bu dört özelliği düşünerek kahvenizi nasıl tarif edebileceğiniz üzerine denemeler yapın. İlhama ihtiyacınız varsa sevdiğiniz Starbucks® kahvelerinin tadım notlarına bakabilirsiniz.
Tadım deneyiminizi derinleştirmenin yollarından birisi de iki kahveyi kıyaslamaktır. Örneğin; iki farklı bölgeden kahve alın ve hangisinin daha buruk, daha gövdeli olduğunu bulun. Aromalarını karşılaştırın.
Aynı kahveyi iki farklı demleme yöntemiyle yapıp kıyaslamanızı bunun üzerine de kurabilirsiniz. Zaten çok geçmeden kullandığınız demleme yönteminin içtiğiniz kahvenin özelliğine nasıl katkısı olduğunu keşfedeceksiniz.
Kahveyle denemeler yaparken, fincanınızdaki kahvenin sunduğu gerçek tadı anlamak için vakit harcamaya değer. Tadım yolculuğunuzda size özel beğeni ve tercihlerin kaynağına inecek, onları neden sevdiğinizi anlatmayı öğreneceksiniz.
